Gmina Dąb Gmina Dąb zalicza się do najstarszych osad Górnego Śląska. Wynika to z następujących dokumentów: - Papież Innocenty II zatwierdził w roku 1136 sądownictwo arcybiskupa gnieźnieńskiego nad Chorzowem i włościami okolicznymi i dochody z nich pobierane przez niego. - Drugi dokument pochodzi od księcia Śląskiego Władysława Opolskiego z roku 1257. Książe tyn rządził krajem w czasie strasznych najazdów Tatarów, którzy między innymi spustoszyli Bytom, Chorzów i Dąb że tylko ruiny pozostały. Tedy Władysław Opolski wystawił dokument w którym daruje dwie miejscowości Chorzów i Białobrzezie celem ich odbudowania prepozytowi Henrykowi i braciom Zakonu Bożogrobców w Miechowie. Zakon ten powstał po wyprawie krzyżowej w Jerozolimie, a sprowadził go do Polski rycerz Jaksa z Miechowa w roku 1156. Jak z dokumentów wynika Białobrzeskie to pierwotna nazwa dzisiejszego Dębu. Syn Władysława, Książe Kazimierz II pan na Bytomiu, Toszku i Koźlu zatwierdził dokumentem z roku 1299 darowiznę ojcowską, uwolnił Chorzów i Krasny Damb od podatków i sądownictwa książęcego, przeznaczył podatki i kary sądowe z tych wsi na szpital św. Ducha który Bożogrobcy wznieśli na przedmieściu bytomskim, należącym do Chorzowa. W roku 1300 podaje dziejopisarz polski Jan Długosz, że biskup krakowski Muskane zgodził się na postanowienia księcia Kazimierza, i wymienia w podaniu swym miejscowość już jako Dąb. Z późniejszych dziejów Dębu wypada wspomnieć, że w roku 1430 sprzymierzeniec husytów, burgrabia będziński Sietrzeniec, z zemsty na wiernych kościołowi katolickiemu zakonników miechowskich, spalił należące do gminy Dąb i Chorzów. W XVI wieku ziemia bytomska dostała się pod panowanie margrabiów brandenburskich, którzy przyłączywszy się do herezji luterańskiej zaczęli szerzyć protestantyzm na ziemiach sobie poddanych. Kościoły miasta Bytomia i dekanatu bytomskiego z małymi wyjątkami przeszły w ręce pastorów luterańskich Dlatego to Chorzów i Dąb których kościół pozostał katolickim były ostoją wiary katolickiej. Kilka danych statystycznych z historii: Akta wizytacyjne biskupa krakowskiego w roku 1598 wylicza w Dębie 10 kmieci, 1 zagrodnika i 2 sołtysów. Księga gospodarcza probostwa w Chorzowie z roku 1660 wymienia następujących mieszkańców Dębu: gospodarzy: Kucz, Swierzyna, Bacia, Gayda, Nowak, Sikora, Dębski, Kawkowski, Piec, Chrapa, Grządziel, młynarz Łuczka i karczmarz, zagrodnicy: wdowa Lapitacina, Błaś, Kamieniowski, Franek Pilch, Krawiec, Maciek Dębski, Świerczynie, Cofała i Łuczka. Urbarium pruskie z roku 1763 podaje 1 sołtysa dziedzicznego, 10 chałupników z polem, 2 wolnych zagrodników, 4 zagrodników obowiązanych do młócki i 10 chłopów. W roku 1862 mieszkało osób: w Dębie 1169, Józefowu 510, Bederowcu 165 razem 1844. W roku 1871 mieszkało osób: w Debie 1776, Józefowu 752, Bederowcu 231 razem 2759. W roku 1873 mieszkało osób: w Debie 2242, Józefowu 1000, Bederowcu 210 razem 3452. W roku 1894 te trzy gminy liczyły razem około 6000 dusz. Dąb należał pod względem kościelnym na początku do parafii bytomskiej, od roku 1300 do Chorzowa, którego proboszcza ustanawiał Zakon Bożogrobców. Pierwszym w dziejach wspomnianym proboszczem chorzowskim i dębskim był w roku 1332 ks. Adam, (później proboszczowie chorzowscy rezydowali przy szpitalu Ducha Św. na przedmieściu bytomskim), proboszcz Szczagalski przeniósł się znowu w roku 1632 do wsi Chorzowa. Za proboszcza Ludwika Bojarskiego w roku 1782 spłonął stary kościół chorzowski a na jego miejsce zbudowano nowy murowany. Po kasacie Zakonu Bożogrobców pierwszym proboszczem świeckim został w Chorzowie ks. Józef Beder (1817-1855). Temu proboszczowi zawdzięczają swe powstanie dwie gminy: Józefowiec i Bederowiec uwieczniające jego imię i nazwisko (Bederowiec to obszar części Osiedla Tysiąclecia oraz terenu części Wesołego Miasteczka oraz terenu wzdłuż drogi do Chorzowa). Od roku 1855-1900 urzędował w Chorzowie proboszcz i dziekan Franciszek Kania, który zbudował trzy kościoły. Mianowicie dzisiejszy kościół Św. Magdaleny w Chorzowie w 1892roku, kościół Św. Barbary w Chorzowie i wreszcie tymczasowy kościół w Dębie. Tymczasowy kościół w Dębie, Myśl zbudowania kościoła w Dębie powstała już w 1868 roku, gdy na zebraniu gminnym dnia 8 października z dochodów za "gon" stworzono pierwszy fundusz na dom Boży. Niebezpieczeństwo "sekciarskie" starokatolickiego kościoła ks. Kamińskiego w Katowicach przyspieszyło budowę. Dn. 28 lutego 1875 roku ks. Dziekan Markiewka z Bogucic poświęcił tymczasowy kościółek dębski, w którym aż do roku 1895 duchowieństwo chorzowskie dojeżdżając z parafii sprawowało duszpasterstwo. Tymczasem gmina dębska razem z Józefowcem i Bederowcem z powodu rozwoju przemysłu powiększyła się o 100%. Tedy Książe - biskup wrocławski dekretem z dnia 18 sierpnia 1894 roku utworzył osobną parafię w Dębie, a 8 lipca1895 roku wprowadzono pierwszego proboszcza w osobie dotychczasowego wikarego Roździeńskiego ks. Maksymiliana Krokera. Ten zasłużony kapłan zabrał się zaraz do pracy, założył cmentarz, wybudował w roku 1898 plebanię, zorganizował życie parafialne, w 1895 r powołał do życia III Zakon św. Franciszka i Apostolstwo Modlitwy, w roku 1897 Kongregację Mariańską Młodzieży męskiej i żeńskiej. W 1902 roku wybudował obecny kościół i sprowadził nowe wielkie dzwony. Nowy kościół konsekrował dnia 15 października tego samego roku J. Em. Ks. Kardynał Jerzy Koop z Wrocławia. Następcami ks. Krokiera byli ks. administrator Franciszek Janik od 1911 do 1914, ks. Oskar Schubert od 1914-1922roku i ks. Proboszcz Jan Główczewski aż do 1934 roku. Po półrocznej administracji ks. Prałata Józefa Kubisa w dniu 24 marca 1935 roku objął probostwo ks. Proboszcz Wojciech Szołtysik. Wspomnienia z lat gdy budowano pierwszy kościół w Dębie (przełom wieku XIX i XX). Wioska Dąb przed 70 laty była przeważnie wioską rolniczą. Posiadała ona 3 młyny, małą kopalnię i hutę. Pierwszy młyn stał w Sośninie (część Bederowca teraz mieści się tam staw na Tysiącleciu) którego właścicielami byli Łuczka i Dziura. Drugi znajdował się przy drodze Młynkowej dziś Złotej należał do Marcina Drożdża. Trzeci znajdował się gdzie mieściła się zamułka kopalni Eminencja (w tej chwili trwa tam budowa tz. nowego centrum Katowic). Pierwsza kopalnia w Dębie nazywała się Waterloo i mieściła się w miejscu gdzie dziś mieści się cmentarz na Józefowcu. Dopiero w 1904 roku zaczęto budować kopalnię Eminencję (za czasów PRL przemianowana na Gottwald). Huta Baildon była małą i mieściła się przy ulicy Żelaznej. Od niej aż do kościoła dębskiego znajdował się staw. Domy w Dębie były przeważnie kryte słomą i kiedy 19 maja 1884 roku wybuchł pożar to po 15 minutach cała wieś spłonęła. Pożar wybuchł u Pytlika między Tomaszem Koszem a Pawłem Pilchem i rozszerzył się aż do Wainkopfa. W roku 1891 wybuchł drugi pożar u Warzechy i stawił 8 gospodarstw. W roku 1890 Dąb nawiedziła powódź która powstała w wyniku ogromnej ulewy. W nocy z 3 na 4 marca 1896 roku stało się straszne nieszczęście na sąsiedniej kopalni Kleofas. Wybuchł pożar w wyniku którego zginęło 104 górników z których 39 pochowanych jest w zbiorowej mogile na dębskim cmentarzu. W pogrzebie 7 marca 1896 roku uczestniczyło około 4000 ludzi. Zbiorowa mogiła górników Tablica pamiatkowa zbiorowej mogiły górników w języku polskim i niemieckim |
Parafia świętych Jana i Pawła Męczenników ul. Chorzowska 160 40-101 Katowice-Dąb tel. 0-32/254 70 28 Administrator: ks. Adam WYCISK od 2016 r. Od września 2017 mianowany na Proboszcza. Urodził się 15 maja 1969. Święcenia 14 maja 1994. Odpust Parafialny: niedziela przed 27 czerwca Msze św. w parafii: Msze święte w niedziele: 7.00, 9.00, 10.30, 12.00, 16.00 Święta przypadające w dni robocze: 8.00, 9.00, 16.30, 18.00 Msza święta szkolna: I piątek miesiąca o godz. 16.30 Msza święta dla młodzieży: I piątek miesiąca o godz. 19.00 Zdjęcie Kościoła |